تاریخ پس از ظهور

پرداختن به تاریخ ظهور همان‌قدر جالب و توجه و مهم است، پرچالش و آکنده از نادانسته‌ها است. زیرا تنها منبع فهم آن روایات اسلامی است که تنها به گشودن روزنه‌ای محدود در برابر دیدگاه ما بسنده کرده و فقط خطوطی کلّی از بهشت پس از ظهور را ترسیم نموده است. این روایات هم در بیشتر موارد، مشکلاتی از قبیل: نمادین و رمزی بودن، کلّی‌گویی، وجود گسست در نقل زنجیره حوادث و …دارند از این رو در طول قرون گذشته، عالمانی که در زمینه ظهور و رویدادهای پس از آن قلم زده‌اند، جز ثبت و ضبط روایات تقریباً کار دیگری نکرده‌اند؛ چه رسد بدان که کتابی مستقل در این باب بنگارند. کتاب «تاریخ ما بعد الظهور» نوشته شهید سیّد محمّد صدر،کوششی است عالمانه در این راستا. این کتاب، سومین مجلّد از مجموعه چهار جلدی «موسوعة الامام المهدی (عج)» است که در دوران جوانی مؤلّف شهیدش به رشته تحریر در آمده است. از ویژگی‌های این مجموعه می‌توان به دسته‌بندی منظّم روایات معتبر و مورد اتّفاق و متواتر بین شیعه و سنّی، بحث و بررسی درباره آنها و افزون تأویلات و تصحیحات جدید اشاره کرد. مؤلّف شهید در بررسی زندگی حضرت صاحب‌الامر (عج) به سیره عملی، جنبه‌های تاریخی و تحوّلات اجتماعی و سیاسی تأثیرگذار نیز توجّهی ویژه داشته است. همچنین سعی نموده که مطالب صرفاً جنبه نقلی پیدا نکند بلکه در چشم‌اندازی منطقی و عقلی و قابل اثبات و پذیرش، از حیث تاریخی هم مورد توجّه و پژوهش قرار گیرد.