ولایت ولی‌ الله

«ولایت ولی الله» نوشته اسماعیل شفیعی سروستانی (-۱۳۲۷)، همان‌گونه از نامش پیدا است موضوع ولایت را در دین اسلام بررسی کرده‌است: موضوع و مفهوم وَلایت و وِلایت، مراتب آن، جایگاه ویژهٔ اولیاءالله و شروط ولایت کلّیه. سروستانی بر پایهٔ استدلال و قول محکم ائمّهٔ دین:، سالکان کوی رستگاری و فلاح را با مقام ولیّ‌الله و ولایت ایشان آشنا و منصب و موقعیت آنان را در منظومهٔ خلقت باز نمایانده‌است: موضوع وِلایت، صرف‌نظر از اینکه انسان چه رویکردی (رحمانی یا شیطانی) به عالم داشته باشد، به مثابه جان و روح اعمال انسان و بنیاد همهٔ آنچه که او در هر حوزهٔ فرهنگی و تمدّنی بنا می‌کند، شناخته می‌شود. به واقع، همهٔ اعمال و اقوال خُرد و کلان انسان در هر عصر و زمان به وِلایتبازگشت می‌کند و شناخت آن به منزلهٔ شناخت بنیاد هر صورت فرهنگی و تمدّنی است. وَلایت، به معنی قرب و دوستی و وِلایت به معنی سیاست، خواجگی و سرپرستی است. وَلایت و قرب و دوستی ولیّ، هر که باشد، لاجرم به پذیرش وِلایت و خواجگی و زعامت آن ولیّ می‌انجامد. از این‌رو، وَلایت، باطن وِلایت است و وِلایت، ظاهر آن.