عالم ذرّ، میعادگاه عهد امام و عهد با امام

«عالم ذرّ، میعادگاهِ عهد امام و عهد با امام» نام اثری از اسماعیل شفیعی سروستانی است که به دنبال سخن‌رانی استاد درباره موضوع یاد شده در حوزه مهدویت در یکصدوسیزدهمین نشست از سلسله نشست‌های ماهنامه موعود نگارش یافته‌است. تنها خداوند می‌داند از ابتدای خلقت جنّ و انس و هبوط آدم (ع) بر فرش زمین تا به امروز، چه تعداد حوزۀ فرهنگی در گسترۀ زمین تولّد یافته، بارور شده و روی به انحطاط و اضمحلال گذاشته است تا به امروز که همۀ ساکنان زمین در سایۀ حوزۀ فرهنگی و تمدّنی غربی زیست می‌کنند و حتّی بسیاری، صدای زنگ مرگ و پایان تاریخ این حوزۀ سیصد، چهارصدساله را هم شنیده‌اند. آیا اگر اعلام شود، فرزندان، مولود عهد نوشته‌شده یا نوشته‌ناشدۀ پدران و مادران خودند، سخنی بیراه گفته‌ایم؟ چنان‌که در کتاب «سیر تحوّل تفکّر، فرهنگ و تمدّن» به تفصیل بیان داشته‌ام، صورت هر حوزۀ فرهنگی و تمدّنی ابتدا و به اجمال در خانۀ جان «متفکّران» (فیلسوفان، نظریّه‌پردازان) نقش بسته‌است و با طیّ مراحل و مدارجی در صورت یک حوزۀ فرهنگی، نمود پیدا کرده و با متأثّر ساختن جماعتی انسانی، در هیئت عناصر مادّی شکل‌یافته و در گسترۀ یک تمدّن نمایان می‌شود. به عبارت دیگر، هر حوزۀ فرهنگی، صورت غیرمادّی تمدّنی است که از آن به ثمر رسیده و در مقابل، تمدّن ایجاد شده نیز، صورت مادّی یافته و ما به ازای خارجی یک حوزۀ فرهنگی خاص است.